Elvankent'te altyapı ihmali bir cana mal oldu

Ankara' da şiddetli yağışlar, bu sefer kentsel altyapı ihmali ile bir kişinin ölmesine, dolaylı yoldan sebep oldu. 

Kimse yağmuru, yağdığı için suçlayamaz. Tıpkı depremde binaların yıkılmasını suçlamak gibi. Her ikisi de sorumluluk ihlalinin kötü bir sonucu.

Ahmet Tire (55), hemzemin geçitten karşıya geçmek istemiş ama yağmur suları geçidi doldurduğu için orada yürümesi mümkün olmamış. Oda yukarıdan, tren yolu üzerinden karşıya geçmeye kalkmış ve tren çarpması sonucu hayatını kaybetmiş.

Yayaların kullanması için tren rayı altındaki hemzemin geçitlerin kotu, çevresinde ki mevcut yol, bina vs. kotlarından daha düşüktür. Dolayısıyla bu noktalarda teknik olarak su birikmesi beklenir. Doğal akışla çalışmayan yağmursuyu sistemi yoksa bile, dalgıç pompaların suyu tahliye ettiği mevcut bir sistem mutlaka olmalı. 

Burada ihmal tasarımın eksikliğinden mi, yoksa doğru tasarımın eksik uygulanmasından mı? Belkide eksik tasarım ve eksik uygulama... Peki ya bu tasarıma onay veren, mühür basan, parasını ödeyen sorumlular?

Gazeteler şöyle yazmış: Mahalle sakinleri, yolun karşısına geçiş için bölgedeki tek güvenli nokta olan alt geçidin suyla dolu olduğunu, bu nedenle yayaların sıkıntı yaşadığını belirtti. ASKİ'ye telefon etmelerine rağmen alt geçitteki suyun boşaltılmadığını iddia eden mahalle sakinleri, kaza nedeniyle duydukları tepkiyi dile getirdiler.*

DDY'den yapılan açıklama: Devlet Demiryolları'ndan yapılan açıklamada, söz konusu kazada hayatını kaybeden vatandaşın, ihata duvarlarını aşarak hatta girdiğine dikkat çekildi.**

Raylardan geçmek isteyen merhumun kaçta kaç suçlu olduğuna değinmek benim konum değil. Onu hukukçular tartışır. Ben teknik ihmali sorguluyorum. Eksik kentsel altyapı, eksik yönlendirme tabelaları, acil durum planlarının uygulanmaması, doğru çalışmayan yağmursuyu sistemi vs... 

Peki çözümü çok mu zordu? Hayır, aksine çok basit. Yağmursuyu dışarıdan gireceği için, hemzemin giriş ve çıkışına birer yağmursuyu ızgarası koymak ve onların periyodik bakımlarının yapılarak çalışır halde tutmak yeterli. 

ASKİ'den şimdilik gelen bir açıklama bulamadım. 

Kentsel altyapının önemi kadar, onu tasarlayanların, uygulayanların ve işletenlerin de üzerinde, insan hayatı gibi paha biçilemez bir sorumluluğun olduğu her zaman hatırlanmalı. 

*  http://yenisafak.com.tr/gundem-haber/hizli-trenin-carptigi-kisi-oldu-22.12.2012-437827

** http://www.trthaber.com/haber/turkiye/ddyden-elvankent-kazasi-aciklamasi-68278.html

Kimdir kentsel altyapı mühendisi? Ne iş yapar?

Kentsel altyapı mühendisi dedim, çünkü altyapı çok genel bir terim. Endüstriyel altyapı, bilişim teknolojilerinde altyapı gibi bir çok alanda altyapı terimi kullanılıyor. Adına has bir açıklama yapılabilir aslında şöyle ki; yapmayı planladığınız işlerin temelinde o vardır yani altyapı. Endüstrilerde en önemli altyapı ihtiyacı enerjidir. Bilişimde yazılım ve donanım altyapıları gereklidir. Kentsel altyapının ihtiyaçları nedir? Temel olarak şunları söyleyebilirim; atıksu ve yağmursuyu kanalizasyon sistemleri, arıtma tesisleri, su temini ve su yolları, yol ve ulaşım sistemleri. 

Kentsel altyapı mühendisleri bu sistemlerin tasarımcıları ve uygulayıcılarıdır. Kentsel altyapının temelinde, insanların kentteki temel yaşamsal aktivitelerinden doğan direk ve en direk ihtiyaçların, yaşadıkları alan içerisinde çözümlenmesi ve temin edilmesi bulunur. Daha kolay anlaşılması için ne anlatmak istediğimi kafamızda canlandırabiliriz. Her sabah uyanıp tuvalet ihtiyacımı giderip, duşa giriyorum, traş oluyorum vs... Bütün bunları yapabilmem için bana "SU" lazım. Yaşadığım yerde bir depo olmadığı için, apartmanımın tesisatı kullandığım suları bir "ATIKSU KANALİZASYON" sistemine aktarıyor olmalı.Kanalizasyon sisteminde biriken atıksuların bir "ATIKSU ARITMA TESİSİ" ile arıtıldıktan sonra doğal alıcı ortama verilmesi gerekir. Bir kentte sağlık içinde yaşamanın birinci kuralı budur. Dışarıda yağmur yağıyor. Her taraf su içinde. Rahat bir şekilde yürüyebilmek için yağmurun ızgaralarla "YAĞMURUSUYU KANALİZSAYONUNA" gitmesi gerekiyor. Bir müddet yürüdükten sonra hızlı hareket etmem gerekiyorsa, hızlı ve etkin bir "ULAŞIM" aracını kullanabilirim. Bütün bunların tasarımı, kentsel altyapı mühendislerinin görevidir.

Bu alanların birinde uzmanlaşmış olanlar, genelde o alanın içinde söz sahibidir. Arıtma tesislerinde uzmanlaşmış bir çevre yada inşaat mühendisi, atıksu arıtma mühendisi olarak ta adlandırılabilir. Ancak kentsel altyapı mühendisi, bu farklı ihtiyaçların tümüne temel anlamda hakim olmalıdır. Bunun için de, bir mühendis, bu sistemlerin projelendirilmesinden imalatına kadar farklı kademelerinde mutlaka yer almalıdır.

Devam edecek...

Örnek bir altyapı planlaması ve uygulaması: Kocaeli Gebze İMES

Kocaeli-Gebze, Marmara bölgesinin hızla gelişen sanayi yatırımlarına ev sahipliği yapıyor. Bunlardan biri de, güncel ve gelecek ihtiyaçları tüm gereksinimleri ile  karşılayacak şekilde projelendirilmiş ve yapımına devam edilen Kocaeli Gebze İMES sitesi. 17 Kasımda Bloomberg HT kanalında bir programda izledim. Sanayi sitesi yönetim kurulu başkanı Süheyl Erboz, bölgenin altyapısal projelerini, gelişimini ve uygulamalarını anlatıyordu. İzledikten sonra çok planlı bir altyapı projelendirilmesi yapıldığını gördüm.  

• Parselleri besleyecek mekanik ve elektrik dağıtım tesisatları, yer altı galeri ağı ile site içerisinde yayılıyor. Bunun için saha içinde toplam 9 km uzunluğunda 2.0 * 2.0 m boyutlarında betonarme galeri sistemi var. 

• Galeri içinde kablo ve tesisat tavaları ile düzenli, intizamlı bir şekilde kablolama ve borulama işlemi yapılmış. Bu sistemle her fırsatta, kısa sürelerde, bakım ve onarım fırsatı sağlanıyor. Bunun bir benzerini, Özyeğin üniversitesinin Çekmeköy'de ki yeni kampüsünde yapmıştık 

• 12 km atıksu ve 12 km yağmursuyu hattı planlanmış. İlgi çeken konu, kullanılan menhollerin PE olarak uygulanmış olması. Bu menholler, beton menhollere göre çok daha uzun ömürlü ve dayanıklı. Kullanılan borularda koruge borular, sağlam ve uzun ömürlü. Ancak sanayi sitesinde kullanılan kimyasalların bu PE boruları ve menholleri nasıl etkileyeceğinin iyi düşünülmüş olması gerekir. Hepsinin bir kimyasal dayanımı var limitler dahilinde. Planlanan atıksu içeriğinde ki konsantrasyon dağılımı bu limitler dahilinde kalacak mı, merak ediyorum. Bir önlem alınmış olabilir.

• 30.000 m² geo duvar 18.000 m² taş duvar imalatı yapılmış. Resimde görünen sarı kangal borular, temel drenajı boruları. Bu borular, toprak altında kalan duvar temellerinin, yeraltı sularından etkilenmemesi ve duvarın stabil kalması  için kullanılıyor.

• 3.100.000 m³ kazı dolgu yapılmış. Kazı ve dolgu miktarı birbirine mümkün olduğunca eşit olacak şekilde planlanmış. Buda ekstradan çıkan hafriyat için bir alan ihtiyacı gerektirmiyor. Ayrıca sanayi sitesinden satılacak parseller, sahiplerine, terasman kotuna getirilmiş hali ile satılıyor. Buda parsel sahiplerini ek bir maliyetten kurtararak avantaj sağlıyor. 

Sanayi sitesinin arıtma sistemi ile ilgili bir bilgim yok. Lokal arıtmalar mı kullanılacak yoksa genel bir arıtma tesisi mi planlanacak? İlk fırsatta burayı gezmek ve yerinde görmek istiyorum. 

Hatalı Altyapılar

Hatalı bulduğunuz altyapılara ait resimleri çekip bana gönderebilirsiniz

Hatalı yerleştirilmiş bir yağmursuyu ızgarası, İstanbul, Kadıköy'de bir cadde...
Izgara araç yolunda olması gerekirken yaya kaldırımı üzerine yerleştirilmiş.

Gondollar bugünlerde Venedik caddelerinde yüzüyor

Haynak: http://news.nationalgeographic.com/news/2008/12/photogalleries/Venice-flood-photos/index.html

Bu onlar için bir ilk değil elbette. 22 yıl içinde gelen en etkili yağış oldu ve taşkın tüm şehri etkiledi. Şehrin yarısı sular altında kaldı. Su seviyesi 140 cm'e ulaştı ki bu 2010 dan bu yana en yüksek su seviyesi olarak kayıtlara geçti.Venedik lagününü oluşturan güney bölgelerde ise su seviyesi 160 cm yükseldi. 

Zaten sular içinde yaşayan bir şehrin insanları oldukları için sosyal olarak etkilenip, karalar bağlamadılar. Maddi kayıplar olması bu işin doğasında, bunu biliyorlar. O nedenle birazda keyfini çıkarıyorlar.

Kaynak: http://news.nationalgeographic.com/news/2008/12/photogalleries/Venice-flood-photos/images/primary/2_venicefloods_461.jpg

Peki Venedik gibi kanalları ile ün yapmış bir şehir, böyle bir taşkından nasıl oluyor da korunamıyor? Venediğin konumu altyapısal bir önlem ile korunmaya müsait değil. En önemli tedbir yerleşim ve yol kotlarının yükseltilmesi olabilir. Bunun içinde biraz geç kalınmış görünüyor. Venedikte yeni yapılaşma neredeyse hiç yok. Binalar eski ve uygulanan standartlar tümüyle eski hesaplara göre yapılmış. 2014'te tamamlanması planlanan ve 7.9 milyar dolar maliyeti olan ve %63'ü tamamlanmış olan MOSE projesi barajı ise İtalyanın tasarruf tedbilerine takılmış gibi görünüyor. MOSE projesi Venedik taşkınlarına önlem olması için yürütülüyor. Venediğin ve MOSE projesinin değişen doğa şartlarına nasıl uyum sağlayacağını merakla bekleyip göreceğiz.